درام و یونیت درام چه فرقی دارند؟ راهنمای ساده برای انتخاب درست

تفاوت درام و یونیت درام دقیقاً همان موضوعی است که عدم آگاهی از آن، می‌تواند هزینه نگهداری پرینتر شما را بی‌دلیل افزایش دهد. بسیاری از کاربران هنگام مواجهه با افت کیفیت چاپ یا پیام‌های خطای دستگاه، بر سر دوراهی خرید قرار می‌گیرند: آیا باید فقط قطعه حساس به نور (درام) را تعویض کنند یا نیاز به خرید کل مجموعه (یونیت درام) است؟ تفاوت قیمت این دو قطعه گاهی بسیار قابل توجه است و انتخاب اشتباه، یعنی پرداخت هزینه‌ای که لزومی نداشت.

در این مطلب قصد داریم به زبان فنی اما ساده بررسی کنیم که در چه شرایطی، تعویض کدام قطعه منطقی و اقتصادی است.

در ادامه می‌خوانید:

• درام و یونیت درام چه فرقی دارند؟
• مشکل رایج کاربران و نحوه تشخیص صحیح
• کاهش هزینه و انتخاب درست
• درام پرینتر (Drum) چیست و دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟
• یونیت درام (Drum Unit) چیست و شامل چه قطعاتی است؟
• تفاوت ساختاری در پرینترهای Brother نسبت به HP و Canon
• تفاوت درام و یونیت درام از نظر طول عمر و هزینه
• چه زمانی باید درام یا یونیت درام را تعویض کنیم؟
• راهنمای انتخاب بین تعویض درام یا یونیت درام
• اشتباهات رایج کاربران درباره درام و یونیت درام
• سوالات متداول

درام و یونیت درام چه فرقی دارند؟

برای درک بهتر تفاوت این دو، می‌توانیم از مثال ساده‌تری استفاده کنیم. اگر درام را مانند “مغزیِ یک خودکار” در نظر بگیریم، یونیت درام حکم “بدنه و ساختار بیرونی خودکار” را دارد. مغزی خودکار (درام) قطعه‌ای مصرفی است که زودتر تمام یا فرسوده می‌شود و باید تعویض گردد، اما بدنه خودکار (یونیت) ساختاری است که تا مدت‌ها سالم می‌ماند و بارها می‌توان مغزی را درون آن عوض کرد.

در پرینترهای لیزری، به‌ویژه برندهایی مانندBrother، درام همان لوله استوانه‌ای رنگی (اغلب سبز یا آبی) است که تصویر را شکل می‌دهد، و یونیت درام قاب و چارچوبی است که این لوله و مکانیزم‌های تمیزکننده را در خود نگه می‌دارد.

مشکل رایج کاربران و نحوه تشخیص صحیح

بسیاری از کاربران به اشتباه تصور می‌کنند با هر بار افت کیفیت، باید کل مجموعه را تعویض کنند. اما تشخیص اینکه عمر کدام قطعه به پایان رسیده، با بررسی دقیق کاغذ چاپ شده امکان‌پذیر است:

نشانه خرابی درام

اگر روی کاغذ نقاط سیاهی مشاهده می‌کنید که در فواصل منظم و یکسان (مثلا هر 3 سانتی‌متر) تکرار می‌شوند، این نشانه قطعی آسیب‌دیدگی سطح فیزیکی درام است. در این حالت، تعویض لوله درام به تنهایی مشکل را حل می‌کند.

نشانه خرابی یونیت درام

اما اگر چاپ شما دارای پس‌زمینه خاکستری سرتاسری است، خطوط نامنظم و کثیف روی کاغذ می‌افتد یا صدای غیرعادی (مثل تق‌تق) از چرخ‌دنده‌های کارتریج شنیده می‌شود، به احتمال زیاد تیغه‌های تمیزکننده یا ساختار مکانیکی یونیت فرسوده شده‌اند. در این حالت، تعویض کل یونیت درام الزامی است.

کاهش هزینه و انتخاب درست

به عنوان یک فرمول کلی و تجربی برای مدیریت هزینه‌ها، توصیه می‌شود نسبت تعویض را به خاطر بسپارید: معمولاً به ازای هر ۳ یا ۴ بار تعویضِ فقط درام، یک‌بار نیاز به تعویض کامل یونیت درام خواهید داشت.

بنابراین، اگر کیفیت چاپ افت کرد، ابتدا با هزینه کمتر اقدام به تعویض درام کنید. تنها زمانی سراغ خرید یونیت کامل بروید که یا قطعات پلاستیکی شکسته باشند و یا با تعویض درام، همچنان مشکل کیفیت چاپ پابرجاست.

درام پرینتر (Drum) چیست و دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟

درام یا Photoconductor Drum، یک استوانه آلومینیومی با روکش مواد حساس به نور است که قلب فرآیند چاپ لیزری محسوب می‌شود. وقتی دستور پرینت را ارسال می‌کنید، لیزر اطلاعات تصویر را روی سطح درام حک می‌کند (با تغییر بار الکتریکی) و سپس پودر تونر فقط به همان بخش‌ها می‌چسبد.

به بیان ساده‌تر، درام وظیفه انتقال فیزیکی تصویر روی کاغذ را بر عهده دارد. از آنجا که سطح درام مدام با کاغذ و تیغه‌ها در اصطکاک است، پس از تعداد مشخصی چاپ (مثلا 1200 برگ)، خاصیت جذب تونر را از دست می‌دهد و چاپ کمرنگ می‌شود.

یونیت درام (Drum Unit) چیست و شامل چه قطعاتی است؟

یونیت درام یک مجموعه کامل (-Assemblyمونتاژ) است که درام را در دل خود جای می‌دهد. این قطعه علاوه بر درام، شامل موارد زیر است:

• بلید تمیزکننده (Cleaning Blade): تونر اضافه را از روی درام پاک می‌کند.
• شفت‌ها و چرخ‌دنده‌ها: وظیفه چرخاندن درام را دارند.
• محفظه و دستگیره: برای قرارگیری صحیح در دستگاه

در بسیاری از مدل‌های پرینتر Brother، تونر کارتریج به‌صورت جداگانه روی همین یونیت درام سوار می‌شود. این طراحی هوشمندانه باعث می‌شود تا کاربر مجبور نباشد برای هر بار تمام شدن تونر، درام را هم دور بیندازد.

تفاوت ساختاری در پرینترهای Brother نسبت به HP و Canon

شناخت برند دستگاه در انتخاب قطعه بسیار مهم است:

• در پرینترهای Brother: کمپانی تعمدا درام و تونر را جدا کرده است. این یعنی شما آزادی عمل دارید تا فقط قطعه‌ای که خراب شده را عوض کنید (هزینه کمتر)
• در پرینترهای HP و Canon: در بسیاری از مدل‌های خانگی این برندها، درام، تونر و مخزن ضایعات همگی در یک پکیج واحد به نام “کارتریج” عرضه می‌شوند. در این مدل‌ها با تمام شدن تونر، عملا درام هم تعویض می‌شود و دغدغه انتخاب بین درام و یونیت کمتر وجود دارد، اما هزینه هر بار شارژ یا تعویض بالاتر است.

تفاوت درام و یونیت درام از نظر طول عمر و هزینه

یکی از پرسش‌های مهم کاربران درباره طول عمر درام پرینتر لیزری است. معمولا:

• عمر درام: بین ۱۲ تا ۳۰ هزار صفحه (بسته به مدل)
• عمر یونیت درام: کمی بیشتر، اما تعویض آن هزینه بالاتری دارد

از نظر اقتصادی:

• تعویض درام ارزان‌تر است
• تعویض یونیت درام زمانی منطقی است که قطعات جانبی هم آسیب دیده باشند

به همین دلیل بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند تا حد امکان فقط درام تعویض شود.

چه زمانی باید درام یا یونیت درام را تعویض کنیم؟

اگر هر یک از علائم زیر را دیدید، زمان رسیدگی به پرینتر فرار سیده است:

• خطوط عمودی ممتد: معمولا نشانه پرشدن مخزن ضایعات یا خرابی بلید (داخل یونیت) است.
• تکرار لکه‌ها: نشانه ضربه خوردن سطح درام است.
• پیام خطای Replace Drum: دستگاه با شمارشگر داخلی به شما هشدار می‌دهد (هرچند گاهی با ریست کردن می‌توان مدتی بیشتر استفاده کرد، اما کیفیت افت می‌کند).
• چاپ کمرنگ: اگر تونر دارید اما چاپ بور است، خاصیت مغناطیسی درام تمام شده است.

راهنمای انتخاب بین تعویض درام یا یونیت درام

اگر می‌پرسید تعویض درام بهتر است یا یونیت درام؟ این چند نکته را در نظر بگیرید:

• اگر پرینتر هنوز چاپ یکنواخت دارد: فقط درام
• اگر صدای غیرعادی شنیده می‌شود: یونیت درام
• اگر هزینه برایتان مهم است: اول تعویض درام را امتحان کنید

در پرینترهای اداری با حجم چاپ بالا، گاهی تعویض یونیت درام منطقی‌تر است.

اشتباهات رایج کاربران درباره درام و یونیت درام

• تصور اینکه درام همان تونر است (در حالی که فرق تونر و درام کاملا مشخص است)
• تعویض زودهنگام یونیت درام بدون نیاز واقعی
• استفاده از یونیت درام ناسازگار با مدل پرینتر
• نادیده گرفتن پیام‌های هشدار اولیه دستگاه

نتیجه‌گیری

در نهایت، دانستن تفاوت فنی درام و یونیت درام به شما کمک می‌کند تا هوشمندانه‌تر هزینه کنید. درام قطعه‌ای مصرفی و حساس است که باید به‌صورت دوره‌ای تعویض شود، در حالی که یونیت درام نقش اسکلت‌بندی را دارد و عمر طولانی‌تری می‌کند.

پیشنهاد ما این است که همیشه به پیام‌های هشدار دستگاه توجه کنید و در صورت خرابی تصویر، ابتدا سلامت ظاهری لوله درام را چک کنید؛ چرا که در اکثر مواقع، تعویض همین قطعه ارزان‌تر، راهگشا خواهد بود.

سوالات متداول

• آیا درام همان کارتریج است؟

خیر، این یک اشتباه رایج است. کارتریج (تونر) مخزن پودر است، اما درام مسئول چاپ کردن آن پودر روی کاغذ است. در برخی پرینترها این دو به هم چسبیده‌اند و در برخی جدا هستند.

• آیا می‌توان فقط درام را تعویض کرد؟

بله، در اکثر مدل‌های Brother و برخی مدل‌های سامسونگ و ریکو، امکان تعویض فقط لوله درام وجود دارد که هزینه را به شدت کاهش می‌دهد.

• آیا درام تقلبی باعث خرابی پرینتر می‌شود؟

بله، استفاده از یونیت درام‌های غیراستاندارد می‌تواند باعث نشت پودر تونر به داخل دستگاه و آسیب به بردهای الکترونیکی یا فیوزینگ پرینتر شود.

• تفاوت درام پرینتر خانگی با اداری چیست؟

عملکرد یکسان است اما درام‌های اداری لایه محافظ قوی‌تری دارند و برای تیراژ چاپ بسیار بالاتر (مثلاً ۵۰ هزار برگ) طراحی شده‌اند، در حالی که درام خانگی معمولاً برای ۱۰ تا ۱۲ هزار برگ ساخته شده است.