چرا کاغذ A4 زرد می شود؟ امروزه به یکی از رایج‌ترین سوالات تبدیل شده است. کاغذ A4 به عنوان یکی از پراستفاده‌ترین نوع کاغذ، کاربران زیادی دارد که در طیف‌های مختلفی قرار می‌گیرند. متاسفانه گاهی اوقات در اثر نگهداری غیر اصولی و یا خرید کاغذ A4 بی‌کیفیت، زرد شدن کاغذ رخ می‌دهد. البته بدانید که با خرید کاغذ a4 زرد و یا رنگی، دیگر نگرانی از بابت تغییر رنگ کاغذ نخواهید داشت.
در این مقاله قصد داریم تا به طور علمی دلایل زرد شدن کاغذ A4 را توضیح دهیم. علاوه بر این روش‌های نگهداری اصولی از کاغذ را در اختیار شما قرار می‌دهیم تا بتوانید همواره بر روی کاغذی سفید، فعالیت‌های لازم را ثبت کنید.
در ادامه مطالب زیر را می‌خوانیم:
علت‌های اصلی زرد شدن کاغذ A4
برای این که پاسخ سوال چرا کاغذ A4 زرد می شود؟ را به خوبی درک کنیم، قبل از هر چیز باید با ساختار کاغذ آشنا شویم. مواد تشکیل دهنده کاغذ عمدتا دو ماده سلولز و لیگنین بوده که هر دوی آن‌ها از مشتقات مواد گیاهی هستند. سلولز به طور طبیعی رنگی سفید دارد. لیگنین هم سفید بوده اما در اثر تماس با نور یا اکسیژن تغییر رنگ می‌دهد و به قهوه‌ای یا حالتی زرد رنگ تبدیل می‌شود. در ادامه مهم‌ترین دلایل زرد شدن کاغذ A4 را بررسی می‌کنیم.
واکنش اکسیداسیون کاغذ A4
لیگنین یک ماده طبیعی در چوب بوده که عملکرد آن در ساختار کاغذ برای ایجاد استحکام است. اگر این ماده در برابر عواملی مانند اکسیژن، رطوبت و نور خورشید که موجب اکسید شدن می‌شوند، قرار بگیرد ساختار طبیعی خود را از دست می‌دهد. در فرایند تولید کاغذ معمولا تلاش می‌کنند که مقدار لیگنین را کاهش دهند تا علت چرا کاغذ A4 زرد می شود را از بین ببرند.
از آن جایی که پاکسازی کاغذ از لیگنین فرایندی هزینه بر است، تنها تولیدکننده‌های برتر این کار را انجام می‌دهند. پس اگر کاغذ A4 انتخابی بی‌کیفیت باشد، احتمال زرد شدن برگه در گذر زمان افزایش پیدا می‌کند. از طرفی اشعه ماوراء بنفش باعث شکستن پیوندهای بین سلولز می‌شود. این اتفاق اکسید شدن سطح کاغذ را در پی خواهد داشت. نورهای فلورسنتی که در محیط‌های اداری وجود دارند هم در طولانی مدت باعث زرد شدن لبه‌های کاغذ A4 می‌شوند.
رطوبت زیاد محیط هم موضوع دیگری است که باید در نظر بگیرید. در صورتی که رطوبت بالا باشد، مولکول‌های آب موجود در هوا در ساختار کاغذ نفوذ می‌کنند و زمینه اکسید شدن لیگنین را فراهم می‌نمایند.
میزان اسیدیته کاغذ A4
یکی از دلایل چرا کاغذ A4 زرد می شود به اسیدیته کاغذ مربوط می‌گردد. معمولا کاغذهایی که با فرایند تولید قدیمی تهیه می‌شوند و یا در ساخت آن‌ها، مواد شیمیایی به کار می‌رود اسیدیته پایینی دارند. اسید موجود در کاغذ یک فرایند خود تخریبی را به وجود آورده و منجر به نابودی رشته‌های سلولزی در گذر زمان می‌شود. این موضوع باعث تجزیه شدن ساختار و سریع‌تر شدن روند زردی کاغذ A4 می‌گردد.
نگهداری نامناسب از کاغذ A4
شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید نگهداری از کاغذ در پوشه و یا زونکن‌های نامناسب نیز در زرد شدن کاغذ A4 نقش دارند. پوشه‌هایی که در ساخت آن‌ها از ترکیبات PVC استفاده شده است، دارای مقداری اسید در ساختار خود هستند. نگهداری کاغذ در این مدل از پوشه‌ها باعث ایجاد یک واکنش شیمیایی شده و درنهایت زرد شدن کاغذ A4 را در پی خواهد داشت. تمیزی محلی که کاغذها را در آن‌جا نگهداری می‌کنید هم از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که وجود گرد و غبار بر سطح کاغذ علاوه بر کثیفی، موجب تسریع واکنش‌های شیمیایی می‌شود.
راه‌حل‌های جلوگیری از زرد شدن کاغذ A4
حال که به پاسخ سوال چرا کاغذ A4 زرد می شود رسیدیم، نوبت آن است که راه‌حل‌هایی را برای جلوگیری از زرد شدن کاغذ بیان کنیم. قبل از هر چیز این موضوع را در نظر داشته باشید که زرد شدن کاغذ روندی طبیعی است که همواره اتفاق می‌افتد. اما با رعایت نکات زیر می‌توانید این اتفاق را به تعویق انداخته و یا کاملا متوقف کنید.
- خرید کاغذ A4 بدون اسید (Acid-Free): کاغذهایی که درصد پنبه بالاتری دارند و یا به اصطلاح بدون اسید هستند، دیرتر دچار زرد شدن می‌شوند. پس هنگام خرید کاغذ A4 حتما دقت کنید که دارای برچسب Acid-Free و یا pH Neutral باشند.
- نگهداری مناسب از کاغذ: حتما دقت نمایید که محیط کاغذ به دور از تابش مستقیم خورشید و یا لامپ‌های پرنور باشند. رطوبت محیط، دما و تمیز بودن آن را همواره چک کنید.
- استفاده از پوشه‌های بدون PVC: همان طور که گفتیم پوشه‌ها و زونکن‌های مخصوصی وجود دارند که بدون ماده اسیدی هستند. استفاده از آن‌ها به جلوگیری از واکنش‌های شیمیایی کمک می‌کند.
- جدا کردن کاغذ A4 باکیفیت از دیگر کاغذها: سعی کنید تا کاغذهای A4 به ویژه اسنادی که دارای اهمیت بالایی هستند را در کنار روزنامه یا چسب قرار ندهید.
سفید کردن کاغذ زرد شده، آیا ممکن است؟
متاسفانه بازیابی کامل رنگ سفید کاغذ به طور کامل ممکن نیست. البته اگر مدرک مورد نظر شما از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و حالا زرد شده است، می‌توانید از روش آلکالاین بافر استفاده کنید. این روش تنها توسط متخصصان و کارشناسان مرمت اسناد انجام می‌شود. به طور کلی در نظر داشته باشید که فرایند زرد شدن کاغذ شیمیایی و برگشت ناپذیر است.
اما با این حال می‌توان با کمک مواد سفید کننده ملایم یا اسکن و بازیابی دیجیتال رنگ کاغذ زرد شده را تا حدودی بهبود دهید. توجه داشته باشید که اگر بخواهید خودتان به طور نادرست از این روش‌ها استفاده کنید، موجب خرابی بیشتر کاغذ می‌شوید.
نکات خرید کاغذ A4
چرا کاغذ A4 زرد می شود؟ این اتفاق نتیجه واکنش مستقیمی است که بین مواد تشکیل دهنده کاغذ با نور، آب، گرما و اکسیژن رخ می‌دهد. اگر چه متوقف کردن کامل این فرایند امکان ناپذیر است؛ می‌توان با رعایت برخی از نکات روند آن را کندتر کرد. خرید کاغذ A4 باکیفیت و بدون اسید، به شما کمک می‌کند تا برای مدت طولانی بدون نگرانی از بابت زرد شدن بتوانید از کاغذها استفاده کنید.
پس کاغذهای بی‌کیفیتی که در آن‌ها از پالپ ارزان استفاده می‌شود و مقدار زیادی لیگنین دارند را کنار بگذارید. این کاغذها حتی اگر تازه باشند، بعد از مدتی کوتاه دچار زردی می‌گردند. در عوض با کاغذهای A4 باکیفیت مناسب خیال‌تان از بابت زرد نشدن آن‌ها حداقل برای مدتی طولانی راحت است.
